GOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Doğal Boyalar Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Adem Önal, atık çayların tekstil sektöründe boya olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini belirlemek için uzun süredir çalıştıklarını söyledi. Atık çayın tekstil ürünlerinin boyanmasında güzel sonuçlar verdiğini anlatan Önal, “Çay fabrikalarında ürün işlendikten sonra kalan kısım, çay bahçelerinde gübre olarak kullanılıyor. Biz, çayın kumaşa döküldüğünde çıkmayan bir leke bıraktığını biliyoruz. Bundan yola çıkarak atık çayların değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini bilimsel anlamda ele aldık” dedi. Selülozik ve protein elyaflar üzerine çalışmalar yaptıklarını ifade eden Önal, çayın katkılı ve katkısız tekstil ürünlerinde güzel sonuçlar verdiğini gördüklerini kaydetti. Daha sonra büyük objeler üzerinde çalışmaya karar verdiklerini dile getiren Önal, şöyle konuştu: “Bir gömlek ve iki şal boyadık. Bunlar tamamen atık çaydan elde edilmiş renklerdir. Bu renkleri istersek biraz daha koyulaştırabiliriz, istersek biraz daha açabiliriz veya bir başka tona çevirebiliriz. Bu bizim elimizde olan bir şey. Bu yöntemde ‘mordan’ dediğimiz yöntemi kullanıyoruz. Atık çayda boyar madde oranı düşük fakat etkili. Bir daha gömlek ya da elyaftan çıkmıyor. Biz bunu hem sentetik polyester elyafta hem de yüzde 100 pamukluda denedik ve olumlu sonuçlar aldık. Yaptığımız çalışma sonucunda atık çayın endüstriyel olarak değerlendirilebileceğini gördük. Bunu fabrikalara önereceğiz.” Önal, çayın demindeki boyar madde oranının çok daha yüksek olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti: “Çayın içerisinde çok sayıda aromatik pigment var. Bunlardan bir kısmı boyama amaçlı kullanılabileceği gibi içtiğimizde vücudumuza faydalı maddeler olarak da geçmektedir. Oradaki boya konsantrasyonu çok daha fazla ama bunu içilen çay anlamında kullanmak daha mantıklı. Burada önemli olan, posa kısmını değerlendirebilmektir. Bunu gübre olarak kullanıyorlar ama biz bunun tekstil maddesi olarak da kullanılabileceğini kanıtlamış olduk.”

Tehlikeli ve çok tehlikeli işler olarak belirlenen 40 meslekte çalışanlar için mesleki yeterlilik belgesine sahip olma zorunluluğu getirildi. Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, ahşap kalıpçısı, alçı levha uygulayıcısı, alçı sıva uygulayıcısı, alüminyum kaynakçısı, bacacı, betonarme demircisi, betoncu, çelik kaynakçısı, direnç kaynak ayarcısı, doğalgaz altyapı yapım kontrol personeli, doğalgaz çelik boru kaynakçısı, doğalgaz ısıtma ve gaz yakıcı cihaz servis personeli, doğalgaz işletme bakım operatörü, doğalgaz polietilen boru kaynakçısı, duvarcı, endüstriyel boru montajcısı, hidrolik pnömatikçi, ısı yalıtımcısı, ısıtma ve doğalgaz iç tesisat yapım personeli, inşaat boyacısı, iskele kurulum elemanı, kaynak operatörü, makine bakımcı, otomotiv elektromekanikçisi, otomotiv mekanikçisi, otomotiv montajcısı, otomotiv sac ve gövde kaynakçısı, seramik karo kaplamacısı, ses yalımtımcısı, sıvacı, su yalıtımcısı, tünel kalıpçısı ve yangın yalıtımcısı için mesleki yeterlilik belgesine sahip olma zorunluluğu getirildi. Bu mesleklerde söz konusu belgeye sahip olmayan kişiler, bir yıl sonra çalıştırılamayacak. Ustalık belgesi almış olanlar ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için belge şartı aranmayacak. Tebliğe aykırı davranan işverenlere, Çalışma ve İş Kurumu il müdürü tarafından her bir çalışan için 500 Türk Lirası idari para cezası verilecek.

İSTANBUL - Boya Sanayicileri Derneği (BOSAD) Başkanı Ahmet Faik Bitlis, dünya boya pazarı büyüklüğünün 2030 yılına kadar yıllık yüzde 3.5 artmasını beklediklerini söyledi. Bu artışta yıllık yüzde 5’le en büyük katkıyı Asya pazarlarının vereceğini ifade eden Bitlis, Türkiye boya pazarının, Avrupa’dan daha fazla büyüyeceğini kaydetti. Uzun vadeli kimya stratejisi belirlenmeli DÜNYA Gazetesi’ni ziyaret eden Bitlis, Türkiye boya pazarının ihracat hariç 2.2 milyar dolar büyüklüğe ulaştığını belirtti. Bunun miktar olarak yüzde 60’ının inşaat boyalarından yüzde 40’ının ise sanayi boyalarından oluştuğunu anlatan Bitlis, değer olarak ise tam tersi bir tablonun olduğunu bildirdi. 2013 yılı toplam küresel boya hacminin ise 40 milyon tonu aştığını kaydeden Bitlis, sektörün parasal değerinin 100 milyar doların üzerinde olduğunu ve bu hacmin yüzde 57’sinin sanayi boyalarından, yüzde 43’ünün ise dekoratif (inşaat) boyalardan oluştuğunu açıkladı. 2030 yılında dünya boya pazarı büyüklüğünün yıllık ortalama yüzde 3.5’luk artış ile şu anki mevcudun 2 katına çıkılacağı öngörüsü olduğunu bildirerek, bu artışın yıllık yüzde 5’inin Çin ve Hindistan etkisiyle tek başına Asya’da gerçekleşeceği beklentisi olduğunu vurguladı. Bitlis, Türkiye’nin ise Asya’yı yakalayamamakla birlikte büyüme hızı bakımından Avrupa’yı geçeceğini aktardı. Sektördeki gelişmelerden de bahseden BOSAD Başkanı Bitlis, teknolojinin ilerlediğini ve solvent bazlı boyalardan su bazlı boyalara doğru geçişin olduğunu ifade etti. Gün geçtikçe daha çok ‘yeşil boya’ üretildiğine dikkat çeken Bitlis, “Sanayi kanadında kendi kendini tamir edebilen boyalar üretiliyor. Formülasyonlar çeşitleniyor. Dünyada boya fiyatları üstünde bir baskı var ama artık üreticiyle son kullanıcı birlikte çalışmaya başladı. Bu fiyat baskısını ortadan kaldıracak” dedi. Önümüzdeki yıllarda üretimin Asya pazarlarına kayacağına dikkat çeken Bitlis, Türkiye’nin uzun vadeli bir kimya stratejisine ihtiyaç duyduğunu belirtti. Kişi başı boya tüketiminin Türkiye’de 11 kilogram olduğunu ve Türkiye’nin pazar büyüklüğü açısından Avrupa 5’incisi olduğunu vurgulayan Bitlis, bu rakamın sanayi boyalarında 4- 5 kilogram olduğunu ve bu rakamların düşük olduğunu söyledi. Bitlis, boyayla ilgili belirlenmesi gereken stratejileri ise şöyle sıraladı: “Türkiye bir turizm ülkesiyse, mutlak çevre düzenlemelerinin yapılması gerekir. Binaların dış cephesi düzgün olmalı. Boyanın aynı zamanda koruyucu tarafının öne çıkarılması lazım. Boya, üstüne sürüldüğü her şeyi korur.”

Hacettepe Teknokent'te faaliyetini sürdüren bir firmanın ürettiği siyah renkli astar boya, radyasyona karşı kalkan görevi görüyor -Firmanın Genel Müdürü Tokdemir: -"Boyamız, evlerde, binalarda, tavanlarda veya yerlerde kullanılabiliniyor. Radyasyona karşı bu alanlarda kalkan görevi yapıyor. Ürünümüz de firmamız da tamamen yerli, içinde yabancı yatırım yok" -"Evinizin tepesine bir baz istasyonu kurulmuşsa, eviniz baz istasyonun altındaysa sadece tavanını boyamanız bile yeterli olabilir. Tek kat boya yüzde 90, ikinci kat daha yüzde 99 koruma sağlıyor. Ancak yüzde100 koruma için üç kat ideal" Hacettepe Teknokent'te Ar-Ge çalışmalarını sürdüren bir firma evlerde televizyon, bilgisayar ve diğer elektromanyetik cihazların etrafa yaydığı radyasyonu önleyici boya geliştirdi. Boyanın patenti alınarak üretime başlandı. Firmanın Genel Müdürü Ercan Tokdemir yaptığı açıklamada, teknolojinin artmasıyla elektronik cihazların kullanımının yaygınlaştığını, herkeste cep telefonunun bulunduğunu, bir çok mahallede baz istasyonu kurulduğunu belirtti. Bilgisayarların vazgeçilmez bir cihaz haline dönüştüğünü ve kablosuz internet kullanımının da giderek arttığını söyleyen Tokdemir, bu tür cihazların etrafa radyasyon yaydığını anlattı. RADYASYONA KARŞI KALKAN OLUŞTURUYOR Radyasyona karşı kalkan görevi görebilecek bir boya üretmek için 5 yıldır çalıştıklarını dile getiren Tokdemir, yaklaşık 2 yıl önce İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Elektronik laboratuvarlarından ve fizik mühendisleri odasından aldıkları yüzde 99 etkinlik onayı sonrası üretim çalışmalarına hız verdiklerini ifade etti. Onayın ardından Türk Patent Enstitüsüne de başvurduklarını ve patent aldıklarını kaydeden Tokdemir, "Ürünümüzün marka tescili yapıldı, patenti alındı, bayiler aracılığıyla da satışına başladık. Burada bahsettiğimiz elektromanyetik radyasyon alanlar, kablosuz cihazlar, bilgisayar, televizyon, GSM baz istasyonları, Wİ-Fİ modemler, diğer elektrikle çalışan cihazlar ile yüksek gerilim hatları gibi iyonize olmayan alanları içeriyor. Boyamız bu cihazların etrafa yaydıkları radyasyona karşı bir kalkan görevi görüyor" dedi. Tokdemir, boya satışı yapan bayilerin önce randevuyla evlere giderek radyasyon ölçümü yaptığını ve nerede, ne kadar radyasyon bulunduğunu tespit ettiğini anlattı. Daha sonra boyama işleminin gerçekleştirildiğini dile getiren Tokdemir, boyanın ardından tekrar radyasyon ölçümü yapılarak, belgelendirilip bina sahibine teslim edildiğini söyledi. ANKARA, İSTANBUL,KONYA'DA UYGULAMA BAŞLADI Şu an Ankara, İstanbul ve Konya'da bu uygulamanın yapılabildiğini ifade eden Tokdemir, şunları kaydetti: "Boyamız, evlerde, binalarda, tavanlarda veya yerlerde kullanılabiliniyor. Radyasyona karşı bu alanlarda kalkan görevi yapıyor. Ürünümüz de firmamız da tamamen yerli, içinde yabancı yatırım yok. Elmadağ'da küçük bir işletmede başladığımız ve yaklaşık 5 yıldan bu yana sürdürdüğümüz Ar-Ge çalışmasını tamamladık. Boyamız, su bazlı, plastik boya, badana gibi fırça veya rulo ile duvara uygulanabilen, yüzde 10-15 suyla inceltilebilen siyah renkli bir boya. Rengi siyah olduğu için üstünü istediğiniz boya ile ya da duvar kağıdıyla kapatabilirsiniz. Duvarlara ve tavana istenirse tabana da uygulanabiliyor. Parkeleri söküp tabanı boyatan veya alt kat komşusunun tavanını boyatmayı tercih eden müşterilerimiz de oluyor." Tavanlar ve duvarların boyatılmasının radyasyondan korunma için önemli olduğunu dile getiren Tokdemir, evin bulunduğu katın yüksekte olması halinde radyasyon önleyici boyanın hem duvarlara hem zemine hem de tabana uygulanabileceğini söyledi. BAZ İSTASYONU YA DA YÜKSEK GERİLİM HATTI YAKINSA ÜÇÜNCÜ KAT ŞART Zemin katta bulunan evlerde tabanın boyanmasına gerek olmadığını belirten Tokdemir, sözlerini şöyle sürdürdü: "Evinizin tepesine bir baz istasyonu kurulmuşsa sadece tavanını boyamanız bile yeterli olabilir. Tek kat boya yüzde 90, ikinci kat daha yüzde 99 koruma sağlıyor. Çoğu zaman üçüncü kat boyaya gerek kalmıyor. Ancak yüzde100 koruma için üç kat ideal. Ama kaynak size çok yakınsa baz istasyonu ya da yüksek gerilim hattı çok yakınınızdaysa üçüncü kat şart. Çünkü radyasyon duman gibi iğne deliği boşluğundan bile yayılabiliyor. Topraklama da önemli. Topraklama yapılınca yüzeye çarpan elektro manyetik radyasyon, yüzeydeki elektronlar yardımıyla toprağa iletilmiş olacak. Topraklama yapmazsanız zamanla ürünün etkinliği azalacak yaparsanız bütün elektronu toprağa verip ömürlük bir ürün olacak. Sadece bir kere uyguluyorsunuz o bina yıkılana kadar orada elektro manyetik koruması sürüyor." Özellikle çocuk ve yatak odalarının boyanmasını öneren Tokdemir, "Vücudumuz ürettiği melatonin hormonu, bizi kansere karşı koruyor ve bağışıklığı güçlendiriliyor. Bilim adamlarına göre melatonin gece, sadece zifiri karanlık ve elektromanyetik kirliliğin olmadığı ortamda salgılanıyor" diye konuştu.